Concept information
voorkeursterm
turfvaarten
Type
-
CHT concept
heeft bovenliggend begrip
alternatieve term
- deep
- depen
- monden (landschapselement)
- mond (landschapselement)
- turfvaart
- veenwijk
- veenwijken
- wijken (landschapselement)
- wijk (landschapselement)
toelichting
- De turfvaart is een gegraven kanaal in een turfwinningsgebied, ter ontwatering van het veen en als transportweg voor de afvoer van de turf. (Thesaurus landschap)
Auteur
hasConceptStatus
hasSource
hasSpecification
- Vanaf de dertiende eeuw werden veengebieden opengelegd door kanalen, om turf te winnen voor de brandstofbehoefte van de steden. De oudste van deze ‘veenkoloniën’ werden door Vlamingen ontwikkeld in Vlaanderen (o.a. Zeeuws-Vlaanderen) en noordwesten van Brabant. Vandaaruit verbreidde de techniek zich in de vijftiende en zestiende eeuw naar de Gelderse Vallei en Friesland, vandaar naar de Gronings-Drentse Veenkoloniën en vandaar naar Noordwest-Duitsland en (in de negentiende eeuw) naar de Peel. Voor de ontwatering en voor de afvoer van de gewonnen turf werden kanalen gegraven. In de loop van de tijd werd de aanleg van veenkoloniën steeds systematischer en werden enkele standaardtypen ontwikkeld. Zo worden de veenkoloniën in de Peel gekenmerkt door groepen van drie zijvaarten die samen een gaffel vormen. Vaste afstanden van 160 à 200 meter tussen de wijken vormden een proefondervindelijk ontwikkelde optimum tussen het aantal wijken (dat zo laag mogelijk moest zijn) en de afstand waarover de turf naar de wijken moest worden vervoerd (die ook zo laag mogelijk moest worden gehouden). De wijken werden meestal tot in het onderliggende zand uitgegraven. Als dit niet gebeurde kwam de wijk na de vervening hoger te liggen dan de omgeving. (Thesaurus landschap)
URI
https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/93ee3bdc-7d84-40ad-a9ce-ef51508b412c
{{label}}
{{#each values }} {{! loop through ConceptPropertyValue objects }}
{{#if prefLabel }}
{{/if}}
{{/each}}
{{#if notation }}{{ notation }} {{/if}}{{ prefLabel }}
{{#ifDifferentLabelLang lang }} ({{ lang }}){{/ifDifferentLabelLang}}
{{#if vocabName }}
{{ vocabName }}
{{/if}}