Skip to main

Cultureel Erfgoed Thesaurus (CHT)

Zoek in woordenlijst

Content taal

Concept information

... > objecten > bebouwde omgeving > bouwelementen > gewelven > koepelgewelven > hangkoepels

Voorkeursterm

hangkoepels  

Type

  • CHT concept

Heeft breder begrip

Is gerelateerd aan

Alternatieve term

  • hangkoepel

Toelichting

  • Hangkoepels zijn koepels op vierkante of veelhoekige plattegronden. Om de vierkant of veelhoek wordt een cirkel geschreven die als grondlijn dient voor de omgewentelde bol. De hangkoepel ontstaat doordat bij het optrekken de muren van de plattegrond de buiten de plattegrond vallende stukken van de koepel afsnijden. Bij een bolvormige koepel zijn de snijlijnen van het gewelf met de insnijdende muren halve cirkels. Door een cirkel te trekken door de toppunten van deze muraalbogen, ontstaan twee gedeelten. Het deel onder deze horizontale cirkel vormt de overgang van het vierkant naar de cirkel en bestaat uit vier boldriehoeken, die zwikken of lunetten genoemd worden. Deze cirkel projecteert zich als ingeschreven cirkel van het vierkant. Het gedeelte van de koepel boven deze cirkel heeft de vorm van een bolsegment en heet kruin of kalot. Wanneer men van een dergelijke koepel de kalot wegneemt en er een halve bol voor in de plaats brengt, spreekt men van een koepel op pendentiefs. De horizontale cirkel op de pendentiefs heet hangboog en is doorgaans geprofileerd. Soms wordt de koepel niet direct op de pendentiefs begonnen, maar wordt tussen zwikken en koepel een verticale cilinder aangebracht, de z.g. tamboer of trommel. Hierin kunnen lichtopeningen worden gemaakt. Bolvormige koepels kunnen ook op een rechthoekige plattegrond worden geplaatst. De middellijn van de omschreven cirkel is de diagonaal van de rechthoek. De muraalbogen zijn in dit geval niet even groot. De middellijnen van deze bogen zijn de zijden van de rechthoek. Dit noemt men een Boheems gewelf. (Haslinghuis)

Contributor

Auteur

hasConceptStatus

hasSource

URI

https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/af2c6b52-cfe1-4cc9-a56f-2212ac9afdf0

Download dit concept:

RDF/XML TURTLE JSON-LD Gewijzigd 2017-03-17T09:10:15Z Gemaakt 2016-11-02T07:44:19Z2016-11-02T07:44:19Z