Skip to main

Cultureel Erfgoed Thesaurus (CHT)

Zoek in woordenlijst

Content taal

Concept information

... > objecten > bebouwde omgeving > bouwwerken > gebouwen > bedrijfsgebouwen > molens > watermolens

Voorkeursterm

watermolens  

Type

  • CHT concept

Heeft breder begrip

heeft nauwer begrip

Alternatieve term

  • watergedreven molen
  • watermolen

Toelichting

  • Verwijst naar een mechanisme dat gebruik maakt van een waterrad of een andere vorm van waterkracht, bedoeld om een molen aan te drijven of een product te vervaardigen of te verwerken. Ook verwijst de term vaak naar het gebouw waarin het mechanisme is ondergebracht of de structuur die het mechanisme draagt (AAT)

Contributor

Auteur

hasConceptStatus

hasImage

hasSource

hasSourceHolder

hasSourceId

  • 2.1_2003
  • 789

hasSpecification

  • Door stromend water aangedreven molen.
  • Waarschijnlijk waren al in de Vroege Middeleeuwen watermolens in bedrijf om graan te malen. Later werden watermolens ook voor een groot aantal andere doelen ingezet: volmolens, papiermolens, kopermolens, oliemolens, wasserijen etc. Watermolens kunnen naar type en stand van het waterrad worden onderscheiden in bovenslag-, middenslag-, onderslag- en turbinemolens. Bij een bovenslagmolen wordt een beek met een goot omgeleid om het zo boven op het rad te laten stromen. Soms wordt er voor de molen ook nog een (/) molenvijver aangelegd, een soort stuwmeer, zodat er minder snel watertekort ontstaat bij het malen. Bij een middenslagmolen wordt het water halverwege het rad aangevoerd. Bij onderslagmolens stroomt het water onder het rad door. Dit type molen komt vooral voor op de wat grotere beken/kleinere rivieren zoals op de Dinkel en de Dommel. Bij turbinemolens is er geen sprake meer van een rad buiten de molen, maar van een horizontaal metalen schoepenrad in een metalen behuizing, waarbij het geheel zich onder water bevindt. Alleen een aandrijfas steekt nog boven water uit. In Limburg is rond 1900 bij veel molens het buitenrad vervangen door een turbine vanwege het hogere rendement. (Thesaurus landschap)

In andere talen

URI

https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/a59e8ce3-df4c-4415-928a-18348dfcc7e5

Download dit concept:

RDF/XML TURTLE JSON-LD Gewijzigd 2019-03-14T12:56:23Z Gemaakt 2016-10-18T08:36:49Z2016-10-18T08:36:49Z