Skip to main

Cultureel Erfgoed Thesaurus (CHT)

Zoek in woordenlijst

Content taal

Concept information

objecten > bebouwde omgeving > landschapselementen > orangerieën

Voorkeursterm

orangerieën  

Type

  • CHT concept

Heeft breder begrip

heeft nauwer begrip

Alternatieve term

  • orangerie
  • oranjerie
  • oranjerieën

Toelichting

  • Oranjerieën of orangerieën komt van het Franse woord oranger, wat sinaasappelboom betekent. In Noord-Europa kunnen (sub)tropische planten en bomen gezien het gure klimaat tijdens de winter buitenshuis niet overleven. Daarom werden er voor de niet-winterharde beplanting maatregelen getroffen. Erik Geytenbeek omschrijft oranjerieën, in het boek Oranjerieën in Nederland (1991), als geheel van de maatregelen dat getroffen wordt in de meer noordelijk gelegen landen tegen het gure klimaat ten behoeve van de cultivatie van citrusgewassen en exclusieve beplanting. Wanneer men hedendaags spreekt over een oranjerie, doelt men doorgaans op een gebouw waarin tijdens de gure maanden de planten en bomen overwinteren, door Geytenbeek ook wel omschreven als het oranjehuis. Een oranjerie is doorgaans ingericht op een afgebakend stuk grond, georiënteerd op het zuiden en afgeschermd naar het noorden. De term oranjerie geldt voor zowel de winter- als de zomeropstelling. Oranjerieën uit de 17de en de 18de eeuw dienden met name om als exclusiviteit zeldzame, onbekende en uitheemse gewassen te verzamelen. Tijdens de hernieuwde belangstelling in de 19de eeuw dient deze meer om naar de mode exotische planten decoratief tentoon te stellen. Er is een onderscheid te maken tussen afneembare-oranjerieën en (semi)permanente-oranjerieën. (Oranjerieën in Nederland. Alphen aan de Rijn / Geytenbeek, E., 1991)

Contributor

Auteur

hasConceptStatus

hasImage

hasLocationSpecification

  • Een oranjerie treft men op verschillende buitenplaatsen in Nederland aan.

hasSource

hasSourceHolder

hasSpecification

  • In 1562 werden voor het eerst oranjebomen in Nederland ingevoerd, als opluistering van de tuinen van buitenplaatsen. De bloei van de oranjerie moet worden gezocht in de tweede helft van de zeventiende eeuw. Met de intrede van een andere tuinstijl veranderen ze van functie.

URI

https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/032771ea-179a-4938-b333-2dd3156a11a2

Download dit concept:

RDF/XML TURTLE JSON-LD Gewijzigd 2019-03-08T15:39:04Z Gemaakt 2016-11-03T10:42:12Z2016-11-03T10:42:12Z