Skip to main

Cultural Heritage Thesaurus

Zoek in woordenlijst

Content taal

Concept information

Er is geen term voor dit concept in deze taal.

objects > built environment > landschapselementen (nl) > bronnen (water) (nl) > sprengkoppen (nl)

voorkeursterm

sprengkoppen (nl)  

Type

  • CHT concept

heeft bovenliggend begrip

Contributor

Auteur

hasConceptStatus

hasImage

hasSource

hasSpecification

  • De oudste en meeste sprengen zijn aangelegd om watermolens aan te drijven. De eerste zijn waarschijnlijk aangelegd in het begin van de zestiende eeuw. Vooral de groei van de papiernijverheid op de Veluwe leidde van de zestiende tot de achttiende eeuw tot de aanleg van een enorm aantal sprenen. Later werden sprengen ook wel gebruikt voor andere doelen, zoals de waterwerken in tuinen en parken, voor wasserijen en voor de wateraanvoer van het Apeldoorns kanaal. Voor dit laatste doel zijn in de negentiende eeuw nog nieuwe sprengen gegraven.De meeste sprengen waren verbreed en van een beschoeiing voorzien op de plaats waar het water uittreedt: de Sprengkop. De meeste sprengenbeken zijn opgeleid (dat wil zeggen: ze liggen niet in het laagste punt van het beekdal) om voldoende hoogteverschil te creëren voor het aandrijven van een bovenslagmolen. Vooral op de Veluwe bestaan zeer uitgebreide en complexe stelsels van sprengbeken. Tot dit vroegindustriële landschap behoren ook wijerds, dijken (beekwallen), bruggetjes en onderhoudspaden en zelfs aquaducten.

In andere talen

URI

https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/1716fb68-902d-47ab-8388-0e78f2d5ef6e

Download dit concept:

RDF/XML TURTLE JSON-LD Gewijzigd 2019-03-22T09:51:44Z Gemaakt 2016-10-24T06:50:37Z2016-10-24T06:50:37Z