Skip to main

Cultureel Erfgoed Thesaurus (CHT)

Zoek in woordenlijst

Content taal

Concept information

objecten > bebouwde omgeving > landschapselementen > tuunwallen

Voorkeursterm

tuunwallen  

Type

  • CHT concept

Heeft breder begrip

Alternatieve term

  • schaopewal
  • schaopewallen
  • skiepwâltsje
  • tuinwal
  • tuinwallen
  • tünwâltsje
  • tuunwal
  • tuunwaole
  • tuunwaolen

Toelichting

  • Onbegroeide wal van graszoden., Een gemiddelde tuinwal heeft een hoogte van ongeveer een meter; de breedte is aan de voet een meter en aan de bovenzijde een halve meter.

Contributor

Auteur

hasConceptStatus

hasImage

hasLocationSpecification

  • Tuun- of Tuinwallen vinden we vooral op de Hoge Berg van Texel. Daar worden ze aangeduid als tuunwaole. Daarnaast worden restanten aangetroffen op andere gebieden met keileemhoogtes: op Wieringen (schapenwal), in Gaasterland (túnwâltsjes of skiepwâltsjes), en in het Land van Vollenhove.

hasSource

hasSpecification

  • Het enige echte tuunwallenlandschap vinden we op Texel op de Hoge Berg, de keileembult die de kern van het eiland uitmaakt. Al in de vijftiende eeuw is op Texel sprake van heynen, maar het is niet duidelijk of hier tuunwallen worden bedoeld; later spreken archiefstukken over tuijnen. De meeste tunwallen zijn pas vanaf de zestiende eeuw aangelegd, toen de gemeenschappelijke weide op de Berg geleidelijk werd verdeeld. De nieuwe kavels werden omgeven door tuunwallen. wallen van graszoden, die overal gestoken konden worden. Op de meeste is tegenwoordig prikkeldraad gezet om zo de schapen te beletten over de wallen heen te springen. Dit was eerder niet nodig, omdat de boeren de schapen met een span lieten lopen (er werd een touw gespannen tussen een voor- en achterpoot). In de duinen werden in de wal duindoorntakken gestoken. Er was daar niet voldoende grond om zoden te steken en deze waren daarnaast ook minder stevig dan de zoden die op de keileembulten op het eiland gestoken werden. Veel van de tuunwallen zijn in de loop der tijd verloren gegaan. Een aantal boeren ging over op het houden van koeien, waarvoor de tuunwallen als omheining niet geschikt zijn en vervangen werd prikkeldraad. Ook zijn bij de ruilverkaveling op Texel veel van de tuunwallen verloren gegaan, hoewel er toen ook wel nieuwe zijn aangelegd.

URI

https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/ed1a27e6-1f5c-40f0-8187-ebd8171b38b1

Download dit concept:

RDF/XML TURTLE JSON-LD Gewijzigd 2019-03-25T15:05:35Z Gemaakt 2016-11-02T10:05:06Z2016-11-02T10:05:06Z