Skip to main

Cultureel Erfgoed Thesaurus (CHT)

Zoek in woordenlijst

Content taal

Concept information

objecten > bebouwde omgeving > landschapselementen > geesten

Voorkeursterm

geesten  

Type

  • CHT concept

Heeft breder begrip

Alternatieve term

  • gaast
  • gaasten
  • geest

Toelichting

  • De geest is een lang, ovaalvormig bouwland op de strandwallen in de kustzone.

Contributor

Auteur

hasConceptStatus

hasImage

hasLocationSpecification

  • Geesten liggen op de oude strandwallen van Noord- en Zuid-Holland. Mooie voorbeelden zijn Limmen, Uitgeest, Akersloot en Rijnsburg. Bij Limmen is het oorspronkelijke patroon nog goed te herkennen. Dorpsnamen als Uitgeest en Oegstgeest hebben hun naam te danken aan de geesten in dat gebied.

hasSource

hasSourceId

  • 704

hasSpecification

  • Wat betreft het bodemgebruik is er overeenkomst met de es. De term wordt ook in een bredere context gebruikt voor een hoog gelegen stuk zandgrond. De oudste bouwlanden op de strandwallen moesten zich aanpassen aan de structuur van het landschap. Zo ontstonden langs de Noord- en Zuid-Hollandse kust de lange, ovale complexen bouwland met een weg aan weerszijden, die geesten werden genoemd. De geesten waren qua bodemgebruik en percelering vergelijkbaar met de oude bouwlanden van oostelijk en zuidelijk Nederland. Een verschil echter was het feit dat de akkers op de strandwallen niet werden opgehoogd. De oorzaak hiervan kan zijn dat het de bewoners van het duingebied niet was toegestaan om vanuit de duinen strooisel of plaggen te halen. De duinen behoorden namelijk toe aan de graaf van Holland en dienden onder andere voor de teelt van konijnen ten behoeve van de jacht. De geest was in dwarsrichting in stroken verkaveld. Om het hele bouwlandcomplex lag een houtwal. Kerk en dorp werden gebouwd op de plaats waar de langs de geest lopende wegen bij elkaar kwamen. Deze oorspronkelijke situatie is door latere woningbouw op veel plaatsen niet meer herkenbaar aanwezig. Bij Limmen is dit oorspronkelijke patroon echter nog goed te herkennen. De term geest komt terug in de dorpsnamen in dit gebied, zoals Uitgeest en Oegstgeest. De term geest komt terug in de dorpsnamen in dit gebied, zoals Uitgeest en Oegstgeest. De afgegraven oude duinen rondom Hillegom en Lisse noemt men 'de geestgronden', maar die hebben weinig van doen met de geesten van de oude dorpen. Een andere benaming voor hoger gelegen zandgrond is gaast.

In andere talen

URI

https://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/853b414f-f2f1-4c42-993d-36254a3fe509

Download dit concept:

RDF/XML TURTLE JSON-LD Gewijzigd 2019-04-08T07:50:12Z Gemaakt 2016-11-03T09:43:08Z2016-11-03T09:43:08Z